کد مطلب:4007 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

در بعضي از موعظه ها وعاض تأكيد دارند بر مسايلي كه خودشان به آن عمل نمي كنند يا آن كه تأكيد آن قدر بالا است كه عمل به آن باعث مي شود كه از چشم آحاد جامعه عقب مي مانيم و اين عقب ماندگي باعث يك سري عقب گردها مي شود.

آيا صحيح است كه طرح اين سؤالات براي خود من مشخص باشد؟ چون تا حدي براي من طبيعي شده است.

نوع موعظه ها را مشخص نكرده ايد،تا مشخص بشود آيا موعظه هاي مدّ نظر شما جزء مسائل حق است، و انجام آن واجب است يا نه، استحباب دارد، ويا اصلاً ممكن است خلاف حق باشد.

آنچه مسلّم است اين كه ما به عنوان انسانهاي ديندار و متدين، تلاش و كوشش مي كنيم كه حق و حقيقت را بشناسيم، و بدان پاي بند باشيم، و تجاوز ازحق نكنيم. به دستورات واجب عمل كنيم و از محرمات اجتناب ورزيم و اگر براي ما مقدور بود، مستحبات را انجام دهيم و مكروهات را ترك كنيم. انجام مستحبات و ترك مكروهات، در حدّ توان و متعدد است.

برادر عزيز، اگر موعظه هايي كه شما مطرح كرده ايد، جزء دسته اول باشد، يعني انجام آن يا ترك آن واجب شمرده باشد، در اين صورت، ما مكلّف به اداي تكليف هستيم؛ و مسلّم بدانيد كه اگر تكليف شرعي را عمل كرديم، دچار عقب ماندگي نخواهيم شد. شكل جامعه ما و عقب ماندگي هاي ما، از عمل به شرع مقدس نيست، شكل در بي توجهي و لاقيدي است. آنچه غربيان به آن عمل كرده اند و از نظر ظاهري پيشرفت كرده اند، بطور كامل و بهتر در دين اسلام وجود دارد، ولي بسياري از مسلمانان به آن پايبند نبوده و نيستند، لذا عقب مانده اند.

پيشرفت و سعادت انسان هم به مسائل ظاهري و مادّي و تجملات و خانه و ماشين و مقام و منصب و ... نيست. پيشرفت حقيقي و واقعي در آرامش خيال و تقرب به خداوند بزرگ است. و اين آرامش و قرب، جز به توسل و تمسك و ذكر الهي بدست نمي آيد. اگر مي بينيد بعضي مي گويند پيشرفت كرده ايم، بايد از آنان پرسيد كه پيشرفت از نظر آنان چيست؟ آيا پيشرفت اين است كه قبلاً







انسان پدر و مادرش را ترك كند و مهاجرت كند و در جايي كه پيشنهاد شده است، مقام و منصبي كسب كند؟ يا پيشرفت اين است كه پدر و مادرش راضي باشند؟ اگر هر دو با هم جمع شود، خوب است؛ يعني هم مسؤول باشد و هم پدر و مادر راضي باشند. ولي فرض كنيد بين رضايت پدر و مادر، و رياست و منصب، تضاد و تقابل وجود داشت؛ كدام يك را بايد پذيرفت تا پيشرفت كنيم؟ پدر و مادر را از خودمان راضي كنيم، يا بر كرسي رياست تكيه زنيم و امر و نهي كنيم؟ بررسي تاريخ زندگي بزرگان و تجربه نشان مي دهد كه آنها كه حق والدين خود را ادا كرده اند و آنها را از خودشان راضي كرده و موجبات خوشنودي آنها را فراهم كرده اند، به مقامات عاليه دنيوي و اخروي رسيده اند.

بنابراين نكته اول اين است كه بايد ببينيد موعظه هاي وعاظ مورد نظر شما، از كدام نوع احكام است؛ واجب و حرام، يا مستحب و مكروه؟ اگر واجب و حرام مطرح مي شود، سعادت و پيشرفت در انجام آن است، و اگر مستحب و مكروه است، شما اختيار داريد كه عمل كنيد يا نه.

نكتةديگر اين است ملاك و معيار در انجام و ترك كارها، شرع مقدس است، و فتوا و بيان مجتهدي كه از او تقليد كنيد. بنابراين هر كس هر چه بگويد و مستند به حديث و روايت و آيات قرآن بكند، نمي تواند مبناي عمل قرار گيرد. شما در حيطه عمل بايد مقلّد باشيد. مقلّد مجتهد. هر چه مجتهد شما گفت،عمل كنيد. در بُعد مسائل اخلاقي، كليات مسائل اخلاقي يكسان است و براي همه روشن است؛ همه مي دانند دروغ و غيبت و ... خلاف است؛ ولي در تعيين مصداق و مورد،دچار خطا مي شوند؛ در اين گونه مسائل، بايد به عالمان مهذّب و آثار اخلاقي علماي برجسته مراجعه كرد.

نكته ديگر اين كه ممكن است برخي از مسائلي كه خيلي مورد تأكيد قرار مي گيرد، اصلاً حكم وجوب و حرمت نداشته باشد، و يا حتي بر خلاف شرع مبين باشد. هر چند واعظ بگويد حكم خداست. مجتهدان چنين ادعايي نمي كنند و نميگويند حكم خدا اين است، مي گويند برداشت و درك ما چنين است. و از نظر اسلام نيز آنچه آنها بگويند عمل كنيم، مسؤوليتي نداريم. ولي آيا هر كس هر چه بگويد و به اسلام نسبت دهد، اسلام است؟ بسياري از مسائلي كه به اسلام نسبت داده شده، خلاف اسلام بوده و هست و در آينده نيز ممكن است چنين مسائلي باشد. بنابراين بايد دقت كرد كه اسلام واقعي راشناخت و به آن عمل كرد. اسلام واقعي را بايد از بيان و نظر علماي وارسته و مراجع عظام اخذ كرد، نه هر واعظ و اهل منبري.

و نكته پاياني اين كه دوست عزيز، اگر واعظي مسأله حقي رابيان كرد، هر چند به آن عمل نكند، دليلي بر انجام ندادن آن نيست. مهم اين است كه شما حكم اسلام را بشناسي و به آن عمل كني. خواه گوينده به آن عمل كند و خواه عمل نكند. البته اگر گوينده به آنچه مي گويد، عامل باشد، تأثير آن در شنونده بيشتر است؛ ولي براي انسانهاي فهيم و باتقوا و متديّن، مهم كشف حكم خداست و عمل به آن، حال ديگران و قائلان و گويندگان آن حكم بدان عمل مي كنند يا نمي كنند، برايشان تفاوتي ندارد.

مجدد يادآور مي شويم كه اگر به اسلام واقعي عمل بشود، هيچ عقب ماندگي و عقب گردي پيدا نمي شود، بلكه اسلام پيشروترين و پوياترين دين است، و سستي و رخوت و خمودي و عقب گرد و عدم پيشرفت، با روح اسلام ناسازگار است. اسلام دين حركت و تحرك، پويايي، نشاط، پيشرفت، كمال، رفاه، آزادگي و آزادي خواهي، عدالت، حق و حقيقت و ... مي باشد، ولي در بسياري از مواقع، عمل مسلمانان و مدعيان دين با اسلام مطابقت نداشته و ندارند. لذا برخي تصور مي كنند اسلام همان است كه مسلمانان دارند، پس قضاوت مي كنند كه نعوذبالله اسلام باعث عقب گرد است. خير، اسلام موجب پيشرفت است و در طول تاريخ هرجا به اسلام عمل شده، جامعه مسلمانان پيشرفت كرده اند. و هر جا احكام اسلام توسط مسلمانان ناديده گرفته شده، و عقب ماندگي و دچار انحطاط شده اند. براي سعادت و پيشرفت جامعه، بهترين راه عمل به احكام نوراني و متعالي اسلام است و بس!